Στείλτε μας τα άρθρα σας στο info@troktico.com
Καθηγητής Π. Ιωακειμίδης (ΕΛΙΑΜΕΠ): «Δεν εξυπηρετεί το εθνικό συμφέρον η καλλιέργεια έωλων προσδοκιών, μύθων, φαντασιώσεων. Ούτε η λογική ότι με το να μην πραγματοποιηθεί τώρα η πόντιση απεμπολούνται κυριαρχικά δικαιώματα. Τίποτα δεν απεμπολείται».
ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ Π. ΙΩΑΚΕΙΜΙΔΗ ΣΗΜΕΡΑ (14/4) ΣΤΑ «ΝΕΑ»:
Αδιέξοδες επιλογές βραχυκύκλωσης
Η πόντιση του καλωδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης με την Κύπρο (GSI) παραπέμπεται «στον κατάλληλο χρόνο», δηλαδή «εις τας ελληνικάς καλένδας». Η πόντιση δεν πρόκειται να γίνει για όσο χρόνο δεν λύνονται τα ανοιχτά προβλήματα με την Τουρκία ή εάν δεν υπάρξει κάποια συνεννόηση μαζί της, έστω κι αν η πόντιση είναι καθ’ όλα νόμιμη σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS-1982).
Το είχαμε γράψει από τον περασμένο Ιούλιο στις σελίδες αυτές, επισημαίνοντας ότι στην ευρύτερη περιοχή (Κάσου, Καρπάθου) υπάρχει «έλλειμμα οριοθέτησης». Υπάρχουν δύο μερικές οριοθετήσεις, μία νόμιμη (Ελλάδας – Αιγύπτου) και μία έκνομη (Τουρκίας – Λιβύης) και εικαζόμενα δικαιώματα. Επομένως η λύση του προβλήματος βρίσκεται στη συμφωνημένη οριοθέτηση μεταξύ των ενδιαφερομένων μερών. Το γεγονός ότι η πόντιση καλωδίων είναι ελεύθερη δεν επιλύει το πολιτικό πρόβλημα. Από την άλλη μεριά, δεν εξυπηρετεί το εθνικό συμφέρον η καλλιέργεια έωλων προσδοκιών, μύθων, φαντασιώσεων. Ούτε η λογική ότι με το να μην πραγματοποιηθεί τώρα η πόντιση απεμπολούνται κυριαρχικά δικαιώματα. Τίποτα δεν απεμπολείται.
Τελευταία δημιουργήθηκαν όμως πολλοί μύθοι. Οτι δήθεν η Γαλλία έστειλε το αεροπλανοφόρο «Σαρλ Ντε Γκωλ» για να προστατεύσει τις εργασίες πόντισης, ότι το Ισραήλ (που θα συνδεθεί επίσης σε μεταγενέστερο στάδιο με καλώδιο) θα παρέμβει επίσης προστατευτικά, ότι οι ΗΠΑ θα πράξουν κάτι ανάλογο καθώς έχουν τον πετρελαϊκό κολοσσό Chevron νοτίως της Κρήτης κ.λπ. κ.λπ. Και η ελληνική πλευρά κλιμάκωνε τη ρητορική της για άμεση, επικείμενη επανεκκίνηση των εργασιών πόντισης του καλωδίου (με έκδοση NAVTEX). Οταν κλιμακώνεις ρητορική ή ενέργεια θα πρέπει να κατέχεις την ονομαζόμενη «κυριαρχία της κλιμάκωσης» (escalation dominance).
Να κατέχεις, με άλλα λόγια, «την ικανότητα, μέσα, βούληση, αποφασιστικότητα, πολιτική ελευθερία να φθάσεις την κλιμάκωση μέχρι τέλους αγνοώντας τις απειλές και με τη βεβαιότητα ότι η άλλη πλευρά δεν μπορεί να σε ακολουθήσει κάνοντας το ίδιο, κλιμακώνοντας στον ίδιο βαθμό, καθώς δεν έχει τα μέσα έστω κι αν έχει τη βούληση». Εάν δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις αυτές, τότε η κλιμάκωση μπορεί να σε οδηγήσει σε ήττα ή σε ταπεινωτική υποχώρηση. Είμαστε σ’ αυτή την κατάσταση σήμερα σε ό,τι αφορά την «κυριαρχία κλιμάκωσης»; Μάλλον όχι. Η εμπειρία EastMed δεν μας δίδαξε τίποτα;
Εάν επίσης πιστεύουμε ότι στο σημερινό γεωπολιτικό περιβάλλον υπάρχουν χώρες (ΗΠΑ, Γαλλία, Ισραήλ, άλλες) πρόθυμες να συγκρουστούν με την Τουρκία για χάρη μας, τότε είναι προφανές ότι μάλλον δεν διαβάζουμε και τόσο σωστά την πραγματικότητα. Η Τουρκία, παρά τις παρασπονδίες της, είναι για πολλούς μια στρατηγικά πολύτιμη χώρα.
Ακόμη και το Ισραήλ, το οποίο υποτίθεται βρίσκεται σε οξύτατη αντιπαράθεση μαζί της και έτοιμο να μας στηρίξει, άνοιξε συνομιλίες με την Τουρκία (στο Αζερμπαϊτζάν) προκειμένου να συμφωνήσουν σε έναν μηχανισμό αποτροπής σύγκρουσης (deconfliction) στη Συρία. «Δεν συγκρούεσαι εύκολα με χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ» φέρεται να είπε ισραηλινός αξιωματούχος («Financial Times», 11/4).
Τείνουμε να πιστεύουμε ότι επειδή έχουμε το δίκαιο με το μέρος μας έχουμε λύσει τα προβλήματα. Δεν λύνονται έτσι τα προβλήματα. Το δίκαιο θέτει ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο με πολιτική διαπραγματευτική προσέγγιση επιλύονται προβλήματα και αντιπαραθέσεις. Διαφορετικά βραχυκυκλώνονται προβλήματα και καλώδια…
* Ο Π.Κ. Ιωακειμίδης είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), πρώην πρεσβευτής – σύμβουλος του ΥΠΕΞ και μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του ΕΛΙΑΜΕΠ
